Het kan niemand ontgaan zijn, deze week onthulde Edward Snowden het PRISM programma van de Amerikaanse overheid. Het lijkt een plot van een sciencefiction film, maar de realiteit is dat de (Amerikaanse) overheid toegang heeft tot al ons communicatie (en meer). Maar waarom is dat zo erg?
De schending van privacy wordt vaak goedgepraat, je hebt zelf immers niets te verbergen? In Amerika wordt de bangheid voor terroristen gebruikt om de overheid verregaande bevoegdheden te geven. Allereerst is dit geen democratische beslissing geweest. Het bestaan van het programma is tot deze week angstvallig geheim gebleven. De macht van overheidsorganen als de CIA en de NSA blijkt hieruit. Burgerrechten worden beperkt en de overheid krijgt meer macht zonder toestemming van de bevolking. De vraag die in dat geval bij me opkomt is “Hoe vrij is Amerika echt?” en wat onderscheidt een democratie in dit geval van een dictatuur? Zou het niet de rechter moeten zijn wie bepaalt of je afgeluisterd zou mogen worden?
Ook wanneer de gehele wereldbevolking goedkeuring zou geven voor PRISM en beperking van de burgerrechten dan nog blijft er een fundamenteel probleem bestaan. Bouwen we namelijk niet een infrastructuur die een enkele partij teveel macht kan opleveren? De opslagcapaciteit van informatiesystemen neemt elk jaar toe, daarmee zijn we nu al zover dat we al jouw activiteiten kunnen opslaan en bewaren. Over 10 jaar kunnen we reconstrueren wat jij vandaag hebt gedaan, hoe laat je uit bed kwam, hoe je naar je werk bent gereden, met wie je gechat hebt, welke websites je hebt bezocht en welke telefoontjes je gepleegd hebt. Maar je hebt niets te verbergen? Wellicht niet, maar is de aanname dat de overheid altijd de goede bedoelingen heeft over 10 jaar ook nog valide? Is het systeem zo veilig dat de informatie niet in de handen van derden valt? En kunnen onze leiders de macht van een dergelijk systeem weerstaan?
Het systeem bestaat al! De mogelijkheden groeien met de dag. De techniek voor opslag wordt beter, de algoritmes voor analyse complexer. De alwetende overheid komt steeds dichterbij. Van de technieken van nu konden de dictators van de vorige eeuw alleen maar dromen. De vraag is of we een dergelijke infrastructuur willen toestaan.
Ik moet er niet aan denken dat een dergelijke techniek in de verkeerde handen valt. Kritisch geweest op de PVV? Je negatief uitgelaten over de politie? Het kan gevolgen hebben over 10 jaar.
Naar mijn idee is afluisteren alleen geoorloofd bij voldoende verdenking en hebben we een gerechtelijke macht om te bepalen of de verdenking voldoende is om dit middel toe te passen. Maar wellicht heb je zelf niets te verbergen?
Bekijk ook het interview jaren geleden met Rob Gongrijp, zijn toekomstvisie is inmiddels realiteit…
